Afet Yönetim Uzmanı Sennur Ulugönül: “Afet yönetimi, her zaman ve her afetle ilgili ‘hemen’ başlamayı içeren bir görev alanı”
Çok sempatik değil ama hepimizin aklının bir ucunda duran bir konu deprem! Sennur Ulugönül dostum, komşum, bir afet yönetim uzmanı ve şehir plancısı. Ona aklımdan geçen bütün soruları sordum. Siz de okuyun ve aklınızın bir kenarına yerleştirin. Sadece korkmak yetmiyor!
Sennur Ulugönül, Şehir Plancısı, Afet Yönetim Uzmanı |
Eğitiminiz nedir? “Afet yönetimi uzmanı” nasıl olunuyor?
Sivil toplum kuruluşları afet öncesi-hemen sonrası-ve afetler sonrasında çok fazla iş başarabilirler. Afetler söz konusu olduğunda sadece bir kurumun görevli olması ve konuya çözüm bulmasının beklenmesi zaten anlamlı değil. Zira tüm risk paydaşları ister birey, ister STK ve ister kurum/kuruluş/özel sektör vasfı ile birşeyler yaparsa bu konuda bir gündelik kültür oluşturulabilir ve başarıya ulaşılabilir. Bireyler afet öncesinde mahallelerde biraraya gelerek mahallelerini -kendilerini ve ailelerini hazırladıktan sonra- afetlere hazırlayabilirler. Bu konuda İstanbul Valiliği’nin sitesinden (www.guvenliyasam.org) eğitimleri ve çalışmaları inceleyebilirsiniz. STK’ların sadece afet sonrasında kurtarma yapacağını düşünmemek gerekir. Afet öncesinde halkın bilinçlendirilmesi, eğitimler düzenlenmesi, risk azaltmaya yönelik projeler vb. yapabilir, ilçe belediyeleri, meslek odaları, mahalle esnafı ve sakinleri gibi paydaşlar ile çalışabilirler. Afetlerin hemen sonrasında müdahale çalışmaları sadece ağır arama kurtarmayı içermez. Afet öncesinde gerekli eğitimleri almak kaydı ile hafif arama kurtarma, ilkyardım, küçük yangınların söndürülmesi, tesisatların kapanması vb. konularda çalışabilirler. Afetler gerçekleştikten hemen sonra başlayan ve sonraki günlerde de yoğun biçimde devam eden yemek, hijyen, çocuk ve yaşlı bakımı, çadır kurulması, tahliye durumunda görevlilere destek verilmesi, meslek edindirme gibi konularda çalışabilirler. STK’lar arası ve dış yardım ve organizasyonun koordine edilmesi gibi çalışmalar yapabilirler. Tüm bu çalışmaları etkili biçimde yapabilmek içinse afet öncesi yetkililer sahada görev alacak kurumlar ve STK’ların birlikte önceden çalışması tatbikatlar ve egzersizler yapması gerekir. Spontan gönüllülük diye ifade edilen afet sonrası yardım amacı ile afet bölgesine gelen kişiler kendileri ve çevreleri için risk oluşturabilirler. Geldiklerinde STKlara dahil edilmek için yetkililer ile irtibata geçmeli, ihtiyaç neyse ona destek vermelidirler.
2011 Tohoku depremi sismik grafiğinin 3D yorumu sanatçı: Luke Jerram |
Çocuklar üzerindeki etkileri nedir? Korku yaratmıyor mu?
Çocuklar ebeveynleri ve çevrelerindeki yetişkinlerin davranışlarından etkilenirler. Afet sonrası travmayı ilk kez yaşayan çocuk çevresine bakacak, ebeveyn korkarsa korkacak, ebeveyn sakinse sakin kalacaktır. Kaldı ki tatbikatlar ve derslerde anlatılan bilgiler ile onlar sizden daha hazırlar.
Ressam Henri Jean Louis (Haiti Umut Ressamları Grubu’nun deprem sonrası performansı) |
Kentsel dönüşüm projelerinin amaçları arasında depreme dayanıklı alanlar oluşturmak da var mı?
Teşekkür ederim ayırdığın zaman ve verdiğin bilgiler için Sennur.
Rica ederim. Ben teşekkür ederim. Birçok çalışmayı buradan duyurma olanağı verdiğin için. Güvenli Yaşam Sitesi’nde belirtilen birçok yayından da faydalanılabilir bu konu için:
http://www.guvenliyasam.org/yayinlar